วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก

🧡Update Dengue Vaccine 💚💙

โดย รศ.(พิเศษ)นพ.ทวี โชติพิทยสุนนท์

💉Dengue Vaccine ปัจจุบัน มี 1 บริษัทที่นำวัคซีน เข้ามาในประเทศไทย คือ บริษัท Sanofoi Pasteur ชื่อ Dengvaxia

🌏WHO รายงานว่าทั่วโลกมีการระบาดของโรคไข้เลือดออกมากขึ้น 30 เท่า

และมีรายงานการเสียชีวิต 2.5 %

🙄75 % Asymptomatic infection 75 % มีการติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการ แต่สามารถแพร่เชื้อได้

🤒อายุที่ป่วยในประเทศไทย จากเป็นมากในวัยเด็ก ก็เริ่มป่วยเป็น โรคในผู้ใหญ่มากขึ้น

🚩โดยอัตราการเสียชีวิต ผู้ใหญ่เริ่มแซงหน้าเด็ก เนื่องจากผู้ใหญ่มีโรคอย่างอื่น (comorbidity) ร่วมด้วยเช่น โรคเบาหวาน

🎗ไวรัสไข้เลือดออกมี 4 serotype การติดเชื้อ serotype ไหนก็จะมีภูมิคุ้มกันต่อ serotype นั้น ตลอดชีวิต

📓📔📗ระบาดวิทยาในประเทศไทย พบการระบาดปีเว้นปี หรือปีเว้น 2-3 ปี

อัตราการติดเชื้อในประเทศไทย (1JAN- 31 AUG 2020) 50000+ คน

และมีอัตราการเสียชีวิต 0.05% (น้อยกว่าที่ WHO รายงาน)

💉Dengue Vaccine ที่มีใช้ในประเทศไทย มีการศึกษาในประเทศแถบอาเซียน และ ละตินอเมริกา

โดยเอาเชื้อ yellow fever เป็นแกนและฝังเชื้อ ไวรัสไข้เลือดออกทั้ง 4 สายพันธุ์เข้าไป ( ซึ่งในอนาคตบริษัทอื่นๆที่จะผลิตวัคซีนออกมาก็ต้องใส่เชื้อ ไวรัสไข้เลือดออกทั้ง 4 สายพันธุ์เข้าไปให้ครบ)

🎀ประสิทธิภาพของวัคซีนในแถบประเทศที่มีการระบาด

1.ลดอาการของโรค 65 %

2.ลดอัตราการนอน โรงพยาบาล 80 %

3.ลดความรุนแรงของโรค 93 %

😣ในกลุ่มคนที่ ไม่เคยมีภูมิคุ้มกันต่อ Dengue virus แล้วไปฉีดวัคซีนจะเพิ่มอัตราการเป็น Severe Dengue 0.2 %

เรากังวลในแง่ของ ADE (Antibody Dependent Enhancement)

เนื่องจาก Dengue Vaccine เป็นเชื้อไวรัสตัวเป็น การฉีดVaccine ครั้งแรกในผู้ที่ไม่เคยมีภูมิคุ้มกันต่อโรคเลยไม่ว่าserotype ไหน

จะก่อให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้น มาในระดับหนึ่ง ถ้าเกิดบังเอิญติดเชื้อขึ้นมาจริงๆจะทำให้อาการรุนแรงได้ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญบอกว่าจะเกิดใน 2 ปีแรก

🎗ข้อเท็จจริงของความรุนแรงในการเป็นไข้เลือดออกคือ มันจะมีอาการน้อยในการติดเชื้อครั้งแรก และ จะมีโอกาสรุนแรงมากขึ้นในการติดเชื้อในครั้งต่อๆไป

💕ข้อบ่งชี้ในการใช้ (อ้างอิงตามข้อแนะนำของสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กและผู้ใหญ่ PIDST, IDAT 2018 )

✅1.อายุระหว่าง 9-45 ปีที่มีประวัติป่วยเป็นไข้เลือดออก สามารถให้วัคซีนนี้โดยไม่ต้องตรวจภูมิคุ้มกันต่อโรคก่อน

โดยให้ 3 ครั้ง ชั้นใต้ผิวหนัง(subcutaneous) ห่างกัน 6 เดือน 0 ,6 ,12 เดือนตามลำดับ

✅2.นอกเหนือจากนี้ควรตรวจภูมิคุ้มกันโรคก่อน ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนาการใช้ Rapid Test ( Dengue IgG Rapid Test ) ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขจะนำมาใช้ในเร็วๆนี้

Test มีค่าความไว Sensitivity หมายถึงโอกาสที่คนเป็นโรคจะตรวจได้ผล บวก 95.3%

และ ความจำเพาะ Specificity หมายถึงโอกาสที่คนไม่เป็น โรคจะตรวจได้ผลลบ 98 %

ถ้าตรวจด้วย Rapid Test แล้วมีภูมิคุ้มกันโรค จึงแนะนำให้ฉีดวัคซีน

✅3.ในผู้ใหญ่ อาจพิจารณาฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออกโดยไม่จำเป็นต้องตรวจเลือดก่อน (เพราะจากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่าผู้ใหญ่ในประเทศไทยติดเชื้อแล้วมากกว่า 90 %)

✅4.ผู้ที่เคยฉีดวัคซีนไข้เลือดออกแล้วแต่ไม่ครบ 3 เข็ม

ควรให้ข้อมูลผู้ป่วยพิจารณาว่าจะฉีดต่อให้ครบ หรือไม่ฉีดก็ได้ (โดยไม่ต้องเจาะหาภูมิคุ้มกันโรค เพราะจะได้ผลบวก จากการฉีดวัคซีน)

ทั้งนี้อาศัยข้อมูลการเคยเป็นไข้เลือดออกมาก่อน ,ข้อมูลทางระบาดวิทยา

✅5.ต้องสื่อสารวิธีการแปรผลเลือด rapid test แก่ผู้ที่จะได้รับวัคซีน หรือผู้ปกครองทราบทุกราย และแนะนำว่าอาจพบผลบวกลวงได้ แม้จะมีโอกาสไม่สูงมาก

✅6.จำเป็นต้องสื่อสารว่า วัคซีนไม่สามารถป้องกัน โรคได้อย่างสมบูรณ์

แม้จะฉีดแล้วก็ยังสามารถป่วยและป่วยรุนแรงได้

ฉะนั้นหากมีอาการสงสัยว่าเป็นไข้เลือดออกต้องพบแพทย์เสมอไม่ว่าจะฉีดหรือไม่ฉีดวัคซีนก็ตาม

🎁ของแถม🎁

1.ถ้าป่วยเป็นไข้เลือดออก แล้ว ควรทิ้งระยะเวลาก่อนฉีดวัคซีนป้องกันอย่างน้อย 6 เดือน

2.ประสิทธิผลของวัคซีน Efficacy ประมาณ 5 ปี

แต่ถ้าในประเทศไทยเนื่องจากเป็น Endemic Area บริเวณที่มีการระบาด เรามีโอกาสถูกยุงที่มีเชื้อไข้เลือดออก กัด บ่อยๆ

ฉะนั้น ถือเป็นการกระตุ้นภูมิคุ้มกันโดยธรรมชาติ วัคซีนน่าจะมีประสิทธิผลนานกว่าแน่นอน

3.เริ่มมีงานวิจัยว่า อาจลดจำนวน เข็มที่ฉีด ลง เหลือ 2 เข็มได้

(รอคำยืนยันและการประกาศอีกหน่อย)

🏥ที่คลินิก มีวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก Dengvaxia ในราคาเข็มละ 3000 บาท

ยินดีให้คำปรึกษาค่ะ